The Future of Energy: durf te investeren in toekomstbestendigheid

De toekomst voorspellen? Onmogelijk. Wat wél binnen ons bereik ligt, is het versterken van onze invloedssfeer. Die boodschap stond centraal tijdens de Future of Energy, het event waar ondernemers en experts samenkwamen om één vraag te tackelen die ieder bedrijf bezighoudt: hoe blijf je groeien in een wereld die steeds minder voorspelbaar wordt? 

Sprekers Jan-Willem de Jong (CEO iwell), Rinke Zonneveld (CEO Invest-NL) en Inge Bryan (Project Lead Resilience Rabobank) kwamen elk vanuit hun eigen domein tot dezelfde conclusie: weerbaarheid – in energie, economie en digitale veiligheid – vormt het fundament voor vooruitgang en groei. Dit klinkt misschien als een boodschap voor multinationals of Haagse beleidstafels. Maar niets is minder waar. Of je nu een MKB-bedrijf runt of een middelgrote producent bent: netcongestie, energieprijzen en afhankelijkheid raken elk bedrijf. Wie vandaag succesvol wil zijn, moet leren omgaan met onzekerheid. 

De 3 belangrijkste inzichten van de dag:

1. Energiezekerheid: het nieuwe concurrentievoordeel

Europa is wakker geschud. Oorlog in Oekraïne, mondiale marktverschuiving en een exploderende vraag naar energie leggen pijnlijk bloot hoe onvoorspelbare momenten alles bepalen. En hoe afhankelijk we zijn geworden. Van anderen, van het net, van de waan van de dag. 

Die afhankelijkheid speelt niet alleen tussen landen, ook binnen bedrijven. Productielijnen, datacenters, logistieke ketens draaien allemaal op stroom. Als die stoom wegvalt, valt alles stil. En de cijfers liegen er niet om: op dit moment wachten ongeveer 12.000 Nederlandse bedrijven op een netaansluiting. Die wachttijd kost tijd, geld en groeikansen.

Toch ligt in die schaarste ook een kans. Door te focussen op wat wel kan. Wie zijn eigen energie in handen heeft, staat sterker. Jan-Willem trapte Future of Energy af met een herkenbare boodschap: “Verduurzamen is verschoven van een idealistisch doel naar realistische noodzaak.” 

Dat vraagt om keuzes en lef: niet wachten tot het net uitbreidt of beleid verandert, maar zelf investeren in energiezekerheid en controle. Grip pakken op je eigen energievoorziening. Onafhankelijk worden van het net.

“Verduurzamen is verschoven van een idealistisch doel naar realistische noodzaak.”

2. Economie: koers houden in tijden van schaarste

Rinke Zonneveld (Invest-NL) schetste een confronterend, maar inspirerend beeld van de Europese economie. Waar landen als België (biotech) en Denemarken (windenergie) al decennia consistent investeren in hun toekomst, mist Nederland nog te vaak de lange adem. We waren sterk in wind-energie kennis, maar vergaten de bedrijvigheid er omheen te bouwen.

Als we nu de energietransitie goed aanpakken, kunnen we economisch sterker worden. Doen we het niet goed, dan verzwakken we. Die mogelijkheid is dichterbij dan je denkt, want de realiteit van vandaag is: netcongestie, hoge energieprijzen, investeringen die niet meer uitrekenen. Met als gevolg: projecten worden duurder, bedrijven sluiten, investeringen worden uitgesteld.

Voor ondernemers betekent dit een fundamentele keuze: blijven wachten of zelf aan de slag. Rinke’s advies is duidelijk: “Investeer in je eigen weerbaarheid via slimme ketens, energieonafhankelijkheid en samenwerking. Ook als de business case nog niet perfect lijkt. De alternatieven kosten meer.” 

Wat helpt? Publiek-private samenwerking, duidelijke prioriteiten en een langetermijnvisie. Genoeg Nederlandse bedrijven die al bewijzen dat het kan. Kortom: wie wacht op zekerheid, raakt achterop. Wie durft te kiezen, versnelt. 

“Investeer in je eigen weerbaarheid via slimme ketens, energieonafhankelijkheid en samenwerking. Ook als de business case nog niet perfect lijkt. De alternatieven kosten meer.” 

3. Digitale veiligheid: zonder cybersecurity geen continuïteit

Inge Bryan nam het publiek mee in de digitale dimensie van weerbaarheid en bracht het grotere plaatje: de wereldorde verschuift, en afhankelijkheid is opnieuw een strategisch risico.

Inge identificeerde vier strategische afhankelijkheden: defensiematerieel, IT, grondstoffen en energie. Met name de IT-afhankelijkheid is alarmerend: ongeveer 80% van onze digitale infrastructuur draait op Amerikaanse providers. Als daar morgen een sanctie komt, liggen ons betalingsverkeer, telecom en overheid stil.

Haar stelling naar het publiek was even simpel als urgent: energie is hierin niet alleen een klimaat of kosten kwestie. Het is geopolitiek kapitaal. Land of bedrijf, het maakt niet uit: wie zijn eigen energievoorziening beheerst, heeft een bargaining chip. En in een tijd waarin digitale netwerken, datacenters en industrieën steeds meer energie verbruiken, is die autonomie direct gekoppeld aan veiligheid en continuïteit.

We moeten een stapje terug in gebruikersgemak om autonomie terug te winnen. Haar oproep: denk van efficiency naar redundancy. Hou voorraden aan, focus op Europese alternatieven, segmenteer je IT-infrastructuur en maak jezelf energie-onafhankelijk.

"Energie is niet alleen een klimaat of kosten kwestie. Het is geopolitiek kapitaal. Land of bedrijf, het maakt niet uit: wie zijn eigen energievoorziening beheerst, heeft een bargaining chip."

Durf te investeren in toekomstbestendigheid

Wat deze drie perspectieven bindt? Een fundamentele shift in denken. Niet afwachten wat Brussel of Den Haag beslist, maar binnen je eigen muren beginnen. De winnaars van morgen zijn de bedrijven die vandaag leren omgaan met onzekerheid en weerbaarheid als strategie hanteren. Met energiezekerheid, financiële focus en digitale veiligheid als de drie pijlers onder die strategie. 

Ondernemen in deze tijd vraagt geen glazen bol, maar een werkend kompas. Wie durft te kiezen, te investeren en verantwoordelijkheid te nemen, bouwt aan echte toekomstbestendigheid.

Video - recap Future of Energy 2025